Survival of forests crucial for mitigating human-wildlife conflict

We are living in an era where the boundaries between forests and human habitats disappear. Human-wildlife conflicts have intensified to alarming degrees, endangering both human lives and assets. The hilly regions of Kerala have long experienced a high frequency of incidents related to wildlife attacks. A situation has arisen where someone may fall victim to a wildlife attack at any moment.

At present, wild elephants, tigers, gaurs, bears, and wild boars are increasingly encroaching upon human habitats. In Kerala, the districts of Wayanad, Idukki and Palakkad report the highest number of wildlife-related incidents. Instances of human-wildlife conflict in the state have seen a worrying upward trend in the past decade. The Kerala Forest Department identified 273 panchayats in the state as human-wildlife conflict zones, and as per available data, over 1,500 people have lost their lives in the last 15 years. The fatalities resulting from elephant attacks have been on a consistent rise, with more than 100 individuals killed by wild elephants in the last five years. Besides the destruction of crops amounting to crores of rupees, livestock have also fallen prey to attacks by wild animals. Elephants and wild boars have inflicted the most harm on farmers residing near forest fringes.

The Kerala government spent ₹15.85 lakh to capture wild tusker Arikomban, which had instilled fear among the residents of the Chinnakkanal and Shanthanpara regions of Idukki, and translocate it to the Periyar Tiger Reserve in 2023. Arikomban, a rice-loving wild elephant, gained notoriety for its regular raids on ration shops. This rogue elephant killed seven people and inflicted significant damage to numerous houses and ration shops. 'Mission Arikomban' is regarded as the most challenging operation in the history of the Kerala Forest Department.

Kerala, a relatively small state with an average width of 70 kilometres and a population exceeding 3.5 crore, features numerous densely populated communities situated close to protected forest regions. Moreover, many agricultural lands are situated near wildlife habitats. As a result of frequent wild animal attacks, farmers are increasingly abandoning farming in areas adjacent to forests. The absence of a system that offers sufficient compensation for loss of life and damage to crops further contributes to the trend of farmers withdrawing from agricultural activities.

According to experts, farming near wildlife habitats, a significant rise in the numbers of wild elephants, tigers and wild boars, and the movement of humans and livestock during isolated times in wildlife habitats are the main causes of human-wildlife conflict. Additionally, the degradation of ecosystems due to large-scale deforestation and migration under the guise of development, especially the movement of wildlife in search of new grazing areas due to food scarcity and lack of access to water resources, serves as another contributing factor. A report published in ‘Nature Climate Change’ indicates that climate change poses a significant threat to wildlife and their habitats, thereby heightening the likelihood of human-wildlife conflict.

Providing both humans and wildlife with essential space required for their survival can mitigate human-wildlife conflict. In addition to safeguarding forests and natural habitats, it is crucial to establish a 2–3 km buffer zone within the forest surrounding human settlements. Likewise, constructing solar fences and ditches along the forest perimeter can help shield farmers and agricultural lands from wild animal incursions.

The intrusion of wild animals has consistently posed a challenge to humanity. It is now imperative to seek a lasting resolution to the conflict between humans and wildlife.

 

 

Tawa and tandoori - an untold story

Rice has been a staple food for Malayalis for ages. I was a native Malayali who ate rice and traditional dishes prepared from rice flour until I moved to Delhi. However, in the Hindi heartland, where wheat is consumed three times daily, rice was primarily found in Kerala restaurants. That's how tawa roti and tandoori roti found their way to my menu.

Tawa roti, tandoori roti, and related sabzis were available for dinner at the Doordarshan canteen in Mandi House. Initially, I tried tawa roti and dal fry. The following day, I also purchased egg bhujiya. Subsequently, I paired egg curry with tawa roti. However, I found that the combination of tandoori roti and paneer masala quite enjoyable. Tandoori roti appeared to be a distant relative of naan, served at many restaurants in Kerala. Although I had distanced myself from wheat-based delicacies at home, I had to reconcile myself to wheat.

Video editor Muninder Yadav informed me about the roti-bhindi combo available at the FICCI canteen located near Mandi House metro station. Accordingly, I accompanied Muninder to enjoy roti and bhindi. The food was both reasonably priced and delicious. Soon, the FICCI canteen became a preferred spot for dinner during evening shifts. On a Sunday during an early morning shift, I opted for aloo paratha and sabzi from the office canteen. Given that the dish was somewhat heavy, I did not need lunch that day. On an unexpected day shift, I joined my colleague Aamir Rizvi to savor a Rs 50 thali at Haryana Bhawan. The thali, which featured rice, roti, dal, sabzi, and other accompaniments, offered a refreshing lunch.

During my stint at the Ministry of Information and Broadcasting, I relied on the canteen at Scope Complex, which is situated adjacent to Soochna Bhawan. They offered tandoori roti and chicken curry for lunch. Once the 3 pm shift became a permanent arrangement, I often took a half-biryani purchased from Malabar Hotel in a tiffin box for dinner. Unfortunately, the biryani frequently spoiled, leaving me without food. Consequently, on my way to the office, I would buy tandoori roti and chicken curry from the Scope Complex canteen in a tiffin box and consume it by 7 pm.

After becoming a subscriber of Swiggy, I began to enjoy hot roti and sabzi. Usually, I had dinner with my colleague Nirbhay Singh. He was the one who told me that roti pairs well with butter chicken. I would purchase 8 rotis and one sabzi - three rotis for myself and five for Nirbhay. Occasionally, I would order Mughlai biryani and Hyderabadi biryani. We continued to share dinner until Nirbhay relocated to another office. The shift from being a native Malayali who consumes rice to a non-resident Keralite who enjoys tandoori roti remains a remarkable transformation.

 

 

Healthcare@1.5°C

 

While pursuing my journalism studies in Kochi, I caught a glimpse of a five-star hotel. Later, during my time in Delhi as a journalist, I came across a five-star hospital. Fortis Escorts in Sarai Jullena was a five-star hospital, featuring interiors that resembled a hotel lobby. Having been accustomed to seeing Matador and Maruti Omni ambulances, I was taken aback by the sight of Mercedes-Benz ambulances racing through the streets. Furthermore, an employee there informed me about the existence of an air ambulance. This experience ignited my interest in visiting Fortis Escorts Hospital. There was a small entrance for hospital staff on the opposite side of the road. I managed to impress the security personnel and gained entry into the hospital under the guise of withdrawing cash from the SBI ATM located inside. I had never seen such a pristine and orderly hospital before. In the outpatient department (OPD), I noticed Africans and Afghan citizens seeking treatment alongside Indian elites. Ali Ekka, owner of Malabar Hotel, suggested the name of Holy Family Hospital while I was pondering whether my salary would be sufficient for medical care should I fall ill in Delhi.

At the onset of winter, I had a fever and sore throat. Ali Ekka had told me that tokens would be distributed in Holy Family Hospital at 7.30 am. I took a cycle rickshaw from Sarai Jullena to the hospital, where I observed a lengthy queue. As it was a new registration process, I purchased a form to fill out and joined the queue. I turned around upon hearing the question, "Can I get a token too, brother?" It was a lady I had encountered at the Malabar Hotel. Before I could respond, she handed me ₹150 along with a yellow diary. The lady mentioned ENT and then walked away. The queue gradually diminished. Eventually, it was my turn. The registration fee was ₹200, and the doctor fee was ₹150. I received token number 25, along with the receipt and OP card – a yellow diary from the counter. Then, out of nowhere, the lady who had given me the cash to obtain the token showed up. I handed her the token for ENT, as well as the receipt and diary. She thanked me for the assistance and was about to leave when I enquired about her place of employment. I was surprised to learn that she was a nurse at Escorts Hospital. When I asked her why she did not seek treatment there, she laughed and replied that she would have to pay half of her salary for it.

After having breakfast at the Malabar Hotel, I arrived at the OPD of Holy Family Hospital by 10 am. By the time token 25 appeared on the digital signboard, it was already 12 pm. After enquiring about the patient's medical history, the doctor recorded the prescribed medication in the yellow diary. He handed back the diary, indicating that he had prescribed antibiotics for a duration of five days. Upon reaching the pharmacy, I encountered another lengthy queue. I presented the diary and purchased the medications. By the time I reached Malabar Hotel, meals were over. I opted for a biryani parcel and headed to my apartment. Unbeknown to me, the yellow diary was becoming a part of my life.

The harsh winters and air pollution in Delhi were periodically causing health issues. However, Thambi Chettan, the proprietor of Kerala Hotel, appeared to be least bothered. Having lived in Delhi for three decades, he advised that proper winter attire is essential to avoid getting sick. He recommended wearing thermals, followed by a shirt, a sweater, and a jacket if needed. The dress code has proven to be somewhat effective in making the harsh Delhi winters more tolerable.

In the meantime, I observed that none of the individuals in Fasil's apartment had sought hospital care for health issues. Following a thorough investigation, it came to light that they were all avoiding hospitalisation thanks to the prescription of Juna, a nurse at Escorts Hospital who was residing in the adjacent room. Juna, possessing extensive knowledge in medical science, rose to fame as Dr Juna B.Sc. (N), ½ MBBS.

One chilly morning, I was alarmed to notice blood coming from my nose, prompting me to visit the ENT specialist at Holy Family Hospital. The doctor reassured me that this was a common occurrence during winter for some individuals and prescribed nasal drops, easing my concerns. I was startled when I later saw on Google News that the nighttime temperature had dropped to 1.5°C. On another occasion, I visited Holy Family Hospital due to a stomach ache caused by consuming stale fish from Malabar Hotel. The doctor enquired whether I had eaten anything from the hotel the day before. He became silent upon hearing my response that I had been living on restaurant food for many years.

As the familiar doctors at Holy Family began to disappear, I made my way to Al Shifa Hospital located in Abul Fazal Enclave. I relied on the phat-phat auto, paying ₹15 for a ride to the hospital. I was down with a cold and severe throat pain. While noting down my medical history, the doctor asked about my home state. When I revealed that I am a Keralite, he recalled his visit to Kannur and humorously asked what people from God's own country are doing in the world's most polluted city. The doctor even suggested that I should try to get out of Delhi if possible.

Years later, amidst the Covid pandemic, I visited Fortis Escorts, the five-star hospital, to receive the Covishield vaccine. As I bid adieu to Delhi, I abandoned the yellow diary at room number 201 in Sarai Jullena. In the Holy Family Hospital OPD, patients might still be waiting impatiently for their token number to appear on the digital signboard.

തവയും തന്തൂരിയും

ഡൽഹിയിൽ എത്തുന്നതുവരെ അരിയാഹാരം കഴിക്കുന്ന ഒരു തനി മലയാളി ആയിരുന്നു ഞാൻ. എന്നാൽ മൂന്നുനേരവും ഗോതമ്പാഹാരം കഴിക്കുന്ന ഹിന്ദി ഹൃദയഭൂമിയിൽ അരിയാഹാരം കേരള ഹോട്ടലുകളിൽ മാത്രം കിട്ടുന്ന ഒന്നായിരുന്നു. അങ്ങനെയാണ് തവ റൊട്ടിയും തന്തൂരി റൊട്ടിയും മെനുവിൽ ഇടം പിടിക്കുന്നത്.

ഈവനിംഗ് ഷിഫ്റ്റുള്ള ദിവസങ്ങളിൽ ദൂരദർശൻ കാന്റീനിൽ ഡിന്നറിനു തവ റൊട്ടിയും തന്തൂരി റൊട്ടിയും അനുബന്ധ സബ്‌ജികളും ഉണ്ടാകും. തവ റൊട്ടിയും ദാൽ ഫ്രയും ആണ് ആദ്യം പരീക്ഷിച്ചു നോക്കിയത്. അടുത്ത ദിവസം अंडा (മുട്ട) ഭുജിയ കൂടി വാങ്ങി. പിന്നെ തവ റൊട്ടിയും अंडा കറിയും കഴിച്ചു നോക്കി. കളിമൺ അടുപ്പിൽ ചുട്ടെടുക്കുന്ന തന്തൂരി റൊട്ടിയും പനീർ മസാലയും ഇഷ്ടപ്പെട്ടു. പറഞ്ഞുവരുമ്പോൾ കേരളത്തിലെ ഹോട്ടലുകളിൽ കിട്ടുന്ന നാനിന്റെ വകയിലൊരമ്മാവൻ ആയിട്ടുവരും തന്തൂരി റൊട്ടി. നാട്ടിൽ ഗോതമ്പ് പലഹാരങ്ങളോട് മുഖം തിരിച്ചിരുന്ന ഞാൻ ഗത്യന്തരമില്ലാതെ ഗോതമ്പിനോട് സമരസപ്പെട്ടു.

വീഡിയോ എഡിറ്റർ മുനിന്തർ യാദവ് പറഞ്ഞാണ് മണ്ഡി ഹൗസ് മെട്രോ സ്റ്റേഷനടുത്തുള്ള FICCI കാന്റീനിലെ റൊട്ടി-ഭിണ്ടി സബ്ജി (വെണ്ടയ്ക്ക) കോംബോയെ കുറിച്ചറിഞ്ഞത്. അങ്ങനെ മുനിന്തർ യാദവിനോടൊപ്പം റൊട്ടിയും ഭിണ്ടിയും കഴിക്കാൻ പോയി. മിതമായ വിലയും രുചികരമായ ഭക്ഷണവും. വൈകാതെ ഈവനിംഗ് ഷിഫ്റ്റുള്ള ദിവസങ്ങളിൽ അത്താഴം FICCI കാന്റീനിൽ നിന്നായി. Early morning ഷിഫ്റ്റുള്ള ഒരു ഞായറാഴ്ച ഓഫീസ് കാന്റീനിൽ നിന്നും ആലൂ പറാട്ടയും സബ്ജിയും കഴിച്ചു. വിഭവം കുറച്ചു ഹെവിയായതിനാൽ അന്ന് ലഞ്ച് കഴിക്കേണ്ടി വന്നില്ല. അവിചാരിതമായി കിട്ടിയ ഒരു ഡേ ഷിഫ്റ്റിൽ അമീർ റിസ്‌വിയോടൊപ്പം ഹരിയാന ഭവനിലെ 50 രൂപയുടെ 'थाली' കഴിക്കാൻ പോയി. പച്ചരി ചോറും റൊട്ടിയും ദാലും പലതരം സബ്‌ജികളും സലാഡും ഉൾപ്പെടുന്ന 'थाली' പുതുമയുള്ള ഉച്ചഭക്ഷണമായിരുന്നു.

കേന്ദ്ര വാർത്താ വിതരണ പ്രക്ഷേപണ മന്ത്രാലയത്തിൽ ജോലി ചെയ്യുമ്പോൾ Soochna Bhavan ന് തൊട്ടടുത്തുള്ള Scope Complex കാന്റീനെയാണ് പ്രധാനമായും ആശ്രയിച്ചിരുന്നത്. അവിടെ ഉച്ചസമയത്ത് തന്തൂരി റൊട്ടിയും ചിക്കൻ കറിയും ലഭ്യമായിരുന്നു. 3 മണിക്കുള്ള ഡ്യൂട്ടി സ്ഥിരമായപ്പോൾ ഒരു ടിഫിൻ ബോക്സ് വാങ്ങി അതിൽ മലബാർ ഹോട്ടലിൽ നിന്നും ഹാഫ് ബിരിയാണി വാങ്ങികൊണ്ട് പോകാൻ തുടങ്ങി. എന്നാൽ പലപ്പോഴും ബിരിയാണി കേടായതുകാരണം അത്താഴപട്ടിണിയായി. പിന്നെ ഓഫീസിലേക്ക് വരുന്നവഴി ടിഫിൻ ബോക്സിൽ Scope Complex കാന്റീനിൽ നിന്നും തന്തൂരി റൊട്ടിയും ചിക്കൻ കറിയും വാങ്ങി 7 മണിയാകുമ്പോൾ കഴിച്ചു പോന്നു.

സ്വിഗ്ഗിയിൽ മെമ്പർഷിപ്പ് എടുത്തതോടെ റൊട്ടിയും സബ്ജിയും ചൂടോടെ കഴിക്കാൻ തുടങ്ങി. മിക്കപ്പോഴും കൂടെ ജോലിചെയ്യുന്ന നിർഭയ് സിംഗുമൊത്താണ് അത്താഴം. നിർഭയ് ആള് നോൺ വെജ്ജാണ്. റൊട്ടിയും ബട്ടർ ചിക്കനും നല്ല കോമ്പിനേഷൻ ആണെന്ന് അദ്ദേഹമാണ് പറഞ്ഞത്. 8 റൊട്ടിയും ഒരു സബ്ജിയും വാങ്ങും. 5 റൊട്ടി നിർഭയ്ക്കും 3 എണ്ണം എനിക്കും. ഇടക്ക് മുഗളായ് ബിരിയാണിയും ഹൈദരാബാദി ബിരിയാണിയും കഴിച്ചു. നിർഭയ് മറ്റൊരോഫീസിലേക്ക് സ്ഥലം മാറി പോകുന്നത് വരെ അത്താഴം പങ്കുവെക്കൽ തുടർന്നു. അരിയാഹാരം കഴിക്കുന്ന തനി മലയാളിയിൽ നിന്നും തന്തൂരി റൊട്ടി കഴിക്കുന്ന പ്രവാസി മലയാളിയിലേക്കുള്ള വേഷപ്പകർച്ച ഇന്നും ഒരു വിസ്മയമായി അവശേഷിക്കുന്നു.

 

പ്രവാസി

 

ചില മനുഷ്യരങ്ങനെയാണ്. ഹൃദ്യമായ സംസാരവും പെരുമാറ്റവും കൊണ്ട് നമ്മളറിയാതെ മനസ്സിൽ കയറിക്കൂടും. അങ്ങനൊരാളെ ഈയടുത്ത് ഭാര്യയുടെ വീട്ടിൽ വച്ച് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം കാണാനിടയായി. കണ്ടപാടെ അദ്ദേഹം ചോദിച്ചത് 'താടിയൊക്കെ നരച്ചല്ലോ ഷിയാസിക്ക' എന്നാണ്. വർഷങ്ങൾ ഒരുപാട് കടന്നുപോയിരിക്കുന്നു. 10 വർഷം മുൻപ് ജോലി അന്വേഷിച്ചു ദുബായിൽ വിമാനമിറങ്ങുമ്പോൾ Toyota Hilux മായ് അളിയനോടൊപ്പം സ്വീകരിക്കാനെത്തിയ ചെറുപ്പക്കാരൻ. അളിയനുള്ള അരിപ്പത്തിരി-ചിക്കൻ ഫ്രൈ പൊതിയോടൊപ്പം ലിജാസിനും പ്രത്യേകം ഒരു പൊതി കരുതിയിരുന്നു. റൂമിൽ പോയി കഴിക്കാൻ പറഞ്ഞിട്ട് കേൾക്കാതെ വഴിവക്കിൽ ഇരുന്ന് കഴിക്കാൻ മനസ്സുകാണിച്ച നാട്ടിൻപുറത്തുകാരൻ. ദുബായിൽ യൂണിയൻ മെട്രോയുടെ തൊട്ടടുത്തും പിന്നീട് എയർപോർട്ട് ഫ്രീസോണിലും എനിക്ക് താമസസൗകര്യം ശരിയാക്കിത്തന്ന മനുഷ്യസ്നേഹി. അവധി ദിവസങ്ങളിൽ Toyota Hilux മായ് വരുന്ന അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം ദുബായ്, ഷാർജ ഒക്കെ കറങ്ങിയതും ഗഫൂർക്കയുടെ തട്ടുകടയിൽ പോയതുമൊക്കെ നിറമുള്ള ഓർമകളാണ്.

ദുബായിൽ റൂംമേറ്റായിരുന്ന പെരുമ്പാവൂരുകാരൻ സാദിക്കിനെ എങ്ങനെ മറക്കാനാണ്. Carrefour ഹൈപ്പർമാർക്കറ്റിലെ ജീവനക്കാരനായ അദ്ദേഹവുമൊത്താണ് റാസൽഖൈമ സന്ദർശിച്ചത്. കുന്നുകളും ചതുപ്പുനിലങ്ങളുമുള്ള പ്രകൃതിരമണീയമായ സ്ഥലം. അവിടുത്തെ സൂര്യാസ്തമയം കാപ്പിൽ കായലിനെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്നതായിരുന്നു. വിസിറ്റ് വിസയുടെ കാലാവധി കഴിയാറായി നാട്ടിലേക്കു തിരികെ പോകുന്ന വിവരം പറഞ്ഞപ്പോൾ സാദിക്ക് ഒരു നിമിഷം നിശബ്ദനായി. നാട്ടിലേക്ക് മടങ്ങുന്നതിന്റെ തലേദിവസം അദ്ദേഹം എനിക്ക് ബിരിയാണി വാങ്ങി തന്നു. തിരികെ റൂമിലേക്ക് നടക്കുമ്പോൾ പഴ്സിൽ നിന്നും 50 Dirhams എടുത്ത് എന്റെ നേരെ നീട്ടി. ഞാൻ സ്നേഹത്തോടെ നിരസിച്ചപ്പോൾ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞത് അങ്ങനൊരു നാട്ടുനടപ്പ് ഉണ്ടെന്നാണ്. നാട്ടിൻപുറത്തെ നന്മകളാൽ മഹാനഗരത്തെ സമൃദ്ധമാക്കുന്ന മനുഷ്യർ.

 

ജുലെനയിലെ നവദമ്പതികൾ

ഡൽഹിയെക്കുറിച്ചെഴുതുമ്പോഴൊക്കെ അറിയാതെ കടന്നു വരുന്ന പേരാണ് അനീസിന്റെത്. അദ്ദേഹത്തെ പരിചയപ്പെടുന്നത് SIO നേതാവും പ്രസ് അക്കാദമിയിൽ എന്റെ സഹപാഠിയുമായിരുന്ന സാദിക്ക് മമ്പാട് വഴിയാണ്. ഡൽഹിയിൽ ജോലി കിട്ടി പോകുന്ന വിവരം പറഞ്ഞപ്പോൾ അവിടെ ജാമിയ മിലിയ സർവകലാശാലയിൽ ഒരു പരിചയക്കാരനുണ്ടെന്നും വേണ്ട സഹായം ചെയ്യുമെന്നും പറഞ്ഞാണ് സാദിക്ക് അനീസിന്റെ നമ്പർ തന്നത്. സരായ് ജുലെനയിൽ എത്തിയപാടെ അനീസിന്റെ നമ്പർ ഡയൽ ചെയ്തു. കാമ്പസിലാണെന്നും വൈകിട്ട് കാണാമെന്നും മറുപടി കിട്ടി. തമ്പി ചേട്ടന്റെ കേരള ഹോട്ടലിനു മുൻപിൽ വച്ചായിരുന്നു കൂടിക്കാഴ്ച. അനീസ് റൂമിലേക്ക് ക്ഷണിക്കുകയും സഹവാസിയായ സമീർ ബാബുവിനെ പരിചയപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്‌തു. സരായ് ജുലെനയിൽ താമസസ്ഥലം ശരിയാക്കി തരാമെന്ന് ഇരുവരും ഉറപ്പ് നൽകി. പറഞ്ഞതുപോലെ സത്യപ്രകാശ് ശർമ്മയുടെ കെട്ടിടത്തിൽ സമീർ ബാബു റൂം തരപ്പെടുത്തി. 

താമസിയാതെ ഞാൻ അനീസിന്റെ റൂമിലെ ഒരു നിത്യസന്ദർശകനായി മാറി. എപ്പോൾ ചെന്നാലും കട്ടൻ ചായ കിട്ടും. ജാമിയ മിലിയയിൽ പഠിക്കുന്ന മലയാളികളിൽ ഒട്ടുമിക്കവരെയും അനീസ് വഴിയാണ് പരിചയപ്പെട്ടത്. അവധിദിവസങ്ങളിൽ അനീസിന്റെ ക്ഷണം സ്വീകരിച്ചു അദ്ദേഹത്തിന്റെ റൂമിൽ ബിരിയാണി കഴിക്കാൻ പോയിട്ടുണ്ട്. ജമാഅത്തെ ഇസ്‌ലാമിക്കാരനല്ലാതിരുന്നിട്ടും അനീസിന്റെ ക്ഷണപ്രകാരം പല പരിപാടികളിലും പങ്കെടുത്തിട്ടുണ്ട്. അനീസും സുഹൃത്തുക്കളും ഇന്ത്യയുടെ ലോകകപ്പ് ക്രിക്കറ്റ് മത്സരം കാണാൻ എന്റെ റൂമിലെത്തിയത് നാട്ടിൽ ക്രിക്കറ്റ് മത്സരം കാണുന്ന ആൾക്കൂട്ടത്തിന്റെ പ്രതീതി സൃഷ്ടിച്ചു. അങ്ങനെയിരിക്കെ ഒരവധിദിവസം ഞാൻ അനീസിന്റെ റൂമിലെത്തിയപ്പോൾ കാണുന്നത് ഒരുപ്പയെയും മകളെയുമാണ്. സ്റ്റെയർകേസ് ഇറങ്ങിവന്ന അനീസാണ് അവരെ പരിചയപ്പെടുത്തിയത്. നാട്ടിൽ നിന്നും ജാമിയയിൽ അഡ്മിഷൻ എടുക്കാൻ വന്ന റാബിയയും ഉപ്പയും ആയിരുന്നത്. പക്ഷെ റാബിയക്ക് താമസിക്കാൻ  സ്വന്തം റൂം ഒഴിഞ്ഞുകൊടുത്ത അനീസിന്റെ വിശാലമനസ്കത എത്ര ആലോചിച്ചിട്ടും പിടികിട്ടിയില്ല. പിൽക്കാലത്ത് അനീസിന്റെയും റാബിയയുടെയും നിക്കാഹ് കഴിഞ്ഞ വാർത്ത അറിഞ്ഞപ്പോഴാണ് കാര്യങ്ങൾ തിരിഞ്ഞത്. 

നവദമ്പതികൾ സരായ് ജുലെനയിലും ജാമിയ നഗറിലും സ്വീകരണങ്ങൾ ഏറ്റുവാങ്ങി. സാഗർ അപ്പാർട്മെന്റിലേക്ക് താമസം മാറിയ നവദമ്പതികൾക്ക് ആശംസയറിയിക്കാൻ ഞാനും ഫാസിലുമൊന്നിച്ചാണ്‌ പോയത്. നവവധുവാണ് കട്ടൻ ചായ തയാറാക്കി വിരുന്നുകാരെ സ്വീകരിച്ചത്. അനീസും റാബിയയും വീട്ടിൽ ചിരപരിചിതരായിരുന്നു. ഒരിക്കൽ ലീവിന് നാട്ടിൽ വന്നിട്ട് പോകുമ്പോൾ നവദമ്പതികൾക്ക് കൊടുക്കാൻ പ്രത്യേകം പലഹാരങ്ങൾ തന്ന് വിട്ടിരുന്നു. നാട്ടിൽ മലയാളം ചാനലുകളിൽ ജോലി സാധ്യതയുണ്ടോ എന്നന്വേഷിക്കുന്നതിനിടെയാണ് മീഡിയ വൺ ചാനൽ തുടങ്ങുന്ന വിവരമറിഞ്ഞത്. അനീസ് മുൻകയ്യെടുത്ത് മീഡിയ വണ്ണിൽ എൻട്രി തരപ്പെടുത്തുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ ആ പ്രതീക്ഷ അസ്ഥാനത്തായി. താമസിയാതെ അനീസും റാബിയയും തൊട്ടടുത്ത കെട്ടിടത്തിൽ അഞ്ജുവിന്റെയും ശിവയുടെയും അയൽക്കാരായി താമസം തുടങ്ങി. ഇടക്കൊരു ദിവസം പെരുന്നാളിന് എന്നെ വിളിച്ചു ബിരിയാണി തന്നു. ജാമിയയിലും ജെ എൻ യു വിലുമായി പഠനം പൂർത്തിയാക്കി ഇരുവരും കേരളത്തിലേക്ക് മടങ്ങി. മാധ്യമത്തിൽ ജോലി കിട്ടിയ ഞാനും വൈകാതെ  കേരളത്തിലെത്തി. എന്തുകൊണ്ടോ തമ്മിൽ കാണാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. 

ഡൽഹിയിലേക്കുള്ള എന്റെ രണ്ടാം വരവിൽ അനീസിനെ വല്ലാതെ മിസ് ചെയ്തു. ഫാസിൽ പറഞ്ഞാണ് അനീസ് അബുദാബിയിൽ ഷെയ്ഖ് ആയ വിവരം അറിഞ്ഞത്. ഒരുപാട് സന്തോഷം തോന്നി. ഡൽഹിയോട് വിടപറഞ്ഞു നാട്ടിൽ തിരിച്ചെത്തി 'My दिल्ली Decade' എന്ന ഓർമ്മക്കുറിപ്പ് എഴുതിയപ്പോൾ അനീസുമായി വീണ്ടും ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചു. വാട്സാപ്പ് വഴി വിശേഷങ്ങളൊക്കെ പങ്കുവച്ചു. റാബിയ 'My दिल्ली Decade' നെക്കുറിച്ചു ഫേസ്ബുക്കിൽ പോസ്റ്റിട്ടു. പഴയ സൗഹൃദം പൊടിതട്ടിയെടുത്തു. പിന്നീട് ഡൽഹി കഥകൾ LinkedIn ൽ പബ്ലിഷ് ചെയ്തപ്പോൾ അനീസിനെ ആ പ്ലാറ്റ്ഫോമിൽ കണ്ടെത്താനുള്ള ശ്രമമായി. ഒടുവിൽ അടുത്തിടെയാണ് എത്തിക്കൽ ഹാക്കേഴ്‌സിനെപ്പോലും കബളിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് കാണാമറയത്തായിരുന്ന അദ്ദേഹത്തെ കണ്ടെത്തുന്നത്. Aneesudheen KT എന്ന എസ്എസ്എൽസി ബുക്കിലും ഫേസ്ബുക്കിലും കൊടുത്തിരിക്കുന്ന സ്പെല്ലിങ് Anisudheen KT എന്നാക്കിയാണ് അദ്ദേഹം സെർച്ച് എഞ്ചിനെ ഇത്രയും നാൾ വഴി തെറ്റിച്ചത്. ഇങ്ങനെയൊക്കെയാണെങ്കിലും അനീസും റാബിയയും ഇല്ലാത്ത ഡൽഹി കഥകൾ ചുക്കില്ലാത്ത കഷായം പോലെയാണ്.

Quest for mouthwatering parotta and classic pairings

Often dubbed as the 'national dish of Kerala', parotta has a unique place in the state's modern culinary culture. I have heard from my mother about a four-year-old boy who used to buy parotta from a nearby hotel most evenings and eat it with milk and sugar. His relationship with parotta, which began in childhood, endures to this day, whether in Kerala or outside.

Let’s begin with the parotta-sambar combination that I enjoyed in the morning at Saji Chettan's hotel in Nellippally during my time at Govt. Polytechnic College in Punalur. My first experience with Malabar parotta occurred when I attended the State Inter-Polytechnic Arts Festival at Thunchan Parambu in Tirur. The parotta and egg masala that I savoured from Malabar Hotel in Delhi and the parotta served with Kottayam-style chicken roast at Annie’s Kerala Kitchen remain memorable. During my job search in Dubai, I encountered a Korean national who visited Kerala Cafeteria near Union Metro Station every morning to enjoy parotta rolls, which made me realise that parotta has gained international fame.

The entry of different varieties – kuthu parotta, coin parotta, nool parotta and bun parotta, further cemented parotta’s status as a hot seller. Numerous eateries in Kollam, my hometown, offer these versions, and Qahwa Restaurant in Pallimukku comes first on the list. The kizhi parotta available at the Ezhuthani Hotel in Keralapuram has garnered its own dedicated following. The banana leaf-wrapped parotta paired with vegetable stew served at a tea shop near my in-laws' house in Mananakku is considered the finest in terms of local flavour. However, the parotta-egg curry combo that I enjoyed at Jabbar Ekka's thattukada in Karbala Junction during my studies at Fatima Mata National College in Kollam stands out.